26- MEKKE'YE GİRME
(ADABlNIN BEYANI) BABI
حدّثنا
عَلِيُّ بْنُ
مُحَمَّدٍ.
حدّثنا أَبُو
مُعَاوِيَةَ.
حدّثنا
عُبَيْدُ
اللهِ بْنُ
عَمَرَ عَنْ
نَافِعٍ،
عَنِ ابْنِ
عُمَرَ؛ أَنَّ
رَسُولَ
اللهِ صلى
الله عليه
وسلم كَانَ
يَدْخُلُ
مَكَّةَ مِنَ
الثَّنِيَّةِ
الْعُلْيا.
وَإِذَا
خَرَجَ، خَرَجَ
مِنَ
الثَّنِيَّةِ
السُّفْلَى.
(Abdullah) bin
Ömer (r.a.)'dan; Şöyle demiştir: Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
Mekke'ye "Seniyye-i Ulyâ" yolundan girerdi ve Mekke'den çıkmak
istediği zaman "Seniyye-i Süflâ" yolundan çıkardı.
AÇIKLAMA: Bu hadisi Buhari, Ebu Davud, Nesai ve Ahmed de rivayet etmişlerdir.
Seniyye: Dağ
yolu, dağ geçiti, yüksek yol manalarına gelir. Ulya: Yüksek demektir. SüfIa ise
alçak manasınadır
Seniyye-i Ulya:
Mekke mezarlığına inen yoldur. Bilindiği gibi bu yolun yakınında bulunan
mezarlığa Ma'la ve halkımızın dilinde Cennetü'l-Mualla denilir. Peygamber
(s.a.v.)'in ilk zevcesi Hz. Hadice (r.anha) da bu mezarlıkta yatar. Anılan yola
Keda yolu da denilir. Keda buradaki bir dağın ismidir. Bu yol Mekke'nin
yukarısındadır. İbn-i Hac er. el-fetih'te naklen beyan ettiğine göre bu yol
aşılması zor sarp bir dağ yolu idi. Sonra Muaviye. Abdülmelik ve Mehdi
taraflarından muhtelif zamanlarda tesviye edilip kolay geçilebilecek hale
getirilmiştir. İbn-i Hacer daha sonra: Bizim zamanımızda, önce 811 yılında ve
sonra 820 yılında Melik Müeyyed zamanında inşa edildi, der. Şimdi ise bu yol
asfaltlanıp bir kaç karayolu vasıtasının beraber seyredebilecekleri hale getirilmiştir.
Seniyye-i SüfIa
da Mekke'nin alt tarafındadır. Bu yola Küda yolu da denilir. Küda, yanından bu
yolun geçtiği bir dağın ismidir. Bu dağ yolu da şimdi karayolu taşıtlarının
geçişine çok elverişli hale getirilip asfaltlanmış durumdadır.
Tekmile yazarı
Resı:ıl-i Ekrem (s.a.v.)'in Mekke 'ye Keda yolundan girip, çıkarken Küda yolunu
seçmesinin sebebiyle ilgili olarak: O'nun bir yoldan girip diğer bir yoldan
çıkmasının hikmeti, her iki yol çevresinde bulunan halkın O'nun geçişiyle
müşerref olmaları ve bereketlenmeleridir. Hikmeti şu olabilir: Resul-i Ekrem
(s.a.v.) hicret ederken Mekke'den gizli çıkmıştı. Bu nedenle aleni olarak
girmek istemiş olabilir. Şöyle söyleyenler
de vardır:
İbrahim (a.s.) halkı Hacc'a davet ederken Mekke'nin yukarısında davet etmişti.
HADİSİN FıKIH
YÖNÜ:
Hadis, ihramlı
olarak Mekke'ye giren herkesin "Seniyye-i Vlya" yolundan girmesinin
müstehablığına delalet eder. İhramlının yolu başka da olsa yolunu değiştirip
buradan girmesi müstehabtır. Mekke'den çıkacak kimsenin de "Seniyye-i
Süfla"dan çıkması müstchabtır.